ภาพ: หฤษฎ์ ศรีขาว
‘เพิร์ธ – หฤษฎ์ ศรีขาว’ เป็นชื่อที่คุ้นเคยในวงการศิลปะภาพถ่าย งานของเขามักพาเราสำรวจความเป็นไปได้ใหม่ๆ ของการตีความสังคม การเมือง ประวัติศาสตร์ ผ่านภาพถ่าย พื้นที่ และประติมากรรม ซึ่งนอกจากจัดแสดงในแกลเลอรีแล้ว ล่าสุดความเป็นไปได้ใหม่ๆ ในจักรวาลของเพิร์ธยังไปโลดแล่นอยู่กับผู้กำกับภาพยนตร์อย่างเจ้ย – อภิชาติพงศ์ วีระเศรษฐกุล ในนิตยสาร The New Yorker อีกด้วย
อ่านบทความ The Metaphysical World of Apichatpong Weerasethakul’s Movies เขียนโดย Hilton Als ที่เพิร์ธถ่ายภาพได้ที่นี่
เช้าวันที่บทความนี้เผยแพร่ D1839 Magazine ไม่รีรอจะต่อสายตรงหาเพิร์ธทันที ซอกแซกตั้งแต่เรื่องเบื้องหลังการทำงานกับนิตยสารและบรรณาธิการภาพชาวนิวยอร์ก คุ้ยแนวคิด light painting ที่สุดท้ายคลอดออกมาเป็นภาพที่เราเห็นรวมถึงแนวคิดที่ถูกปัดตกรอบไปในครั้งนี้ ชวนเล่าถึงประสบการณ์ชั่วโมงครึ่งกับการถ่ายภาพเจ้ย – อภิชาติพงศ์
มา join call ร่วมวงสนทนานี้ได้เลย!
ปัจจุบันทำอาชีพอะไร
เราเป็นศิลปินภาพถ่าย ตอนนี้มีงานจัดแสดงที่นิทรรศการกลุ่ม Crypto for Cryptids ที่ JWD Art Space และกำลังจะมีนิทรรศการเดี่ยว ร่างนิรันดร์ – Bêtes Éternelles ที่ Gallery VER เปิดวันที่ 22 มกราคมนี้

Study of Alter-Cave Story for Crypto for Cryptids (2021), Harit Srikhao
เริ่มถ่ายภาพได้อย่างไร
เราเริ่มถ่ายตั้งแต่มัธยมต้น ชอบ Nan Goldin เลยเริ่มจากถ่ายเพื่อน ถ่ายตัวเอง ถ่ายพ่อแม่ แล้วก็เติบโตกับภาพถ่ายมาเรื่อยๆ สามารถดูงานช่วงมัธยมปลายของเพิร์ธได้ที่นี่

Self-portrait (2010s), Harit Srikhao

Untitled (2010s), Harit Srikhao
เทคนิค light painting ที่ใช้ในการถ่ายพี่เจ้ย – อภิชาติพงศ์ วีระเศรษฐกุลให้กับ The New Yorker ก็เริ่มครั้งแรกจากการถ่ายตัวเองตอน ม.5 ทุกงาน ตั้งแต่เด็กเราไม่เคยทิ้งไปเลย มันต่อยอดและพัฒนามาตลอด บางอันอาจไม่ได้พัฒนาด้วยซ้ำ แค่เก็บเอาไว้เมื่อเวลาเหมาะสมก็เอาออกมาทำอะไรสักอย่าง
- Harit Srikhao for The New Yorker, The Metaphysical World of Apichatpong Weerasethakul’s Movies
- Harit Srikhao for The New Yorker, The Metaphysical World of Apichatpong Weerasethakul’s Movies
คิดว่าจุดแข็งของงานตัวเองคืออะไร
เราอยากสร้างจักรวาล เป็นโลกทางเลือกที่ตัวเราเองอยากอยู่ มันอาจคล้ายๆ กับการสร้างบ้านในเกมส์ The Sims เลือกเฟอร์นิเจอร์ เลือกคนที่จะเข้ามาอยู่ในบ้าน เลือกหมา มีปิศาจสักตัว เทวดา ผี ตกตะกอนจากสิ่งที่เราชอบ ความทรงจำ สิ่งต่างๆ ที่เราพบเจอ มันเลยจะไม่ใช่งานแค่รูปแบบเดียว แต่หลากหลายและพัฒนาไปเรื่อยๆ ซึ่งกว่าจักรวาลนี้จะสิ้นสุดก็คงเมื่อเราตาย
- A BOY WHO WAS KIDNAPPED BY TIME&AQUARIUM (2014,2016), Harit Srikhao
- RITE&RED DREAM (2011,2012), Harit Srikhao
- WHITEWASH (2015-2016), Harit Srikhao
- MT. MERU (2017), Harit Srikhao
การทำงานกับบรรณาธิการภาพจาก The New Yorker เป็นอย่างไรบ้าง
งานนี้มันเริ่มจาก Coralie Kraft บรรณาธิการภาพถ่ายของ The New Yorker ติดต่อมาทางอีเมล์ว่าเราว่างไหม อยากให้ไปถ่ายพี่เจ้ยที่เชียงใหม่ เราก็ต้องว่างสิ (หัวเราะ) แล้วเขาก็ให้เราส่งคอนเซ็ปต์กับ mood board ไปว่าอยากจะถ่ายอย่างไร Coralie บอกว่า คิดแนวทางการถ่ายเหมือนเป็นงานส่วนตัวเราได้เลย
เราส่งไป 2 directions ทางแรกคือ light painting เพราะสำหรับเรา ภาพยนตร์ของพี่เจ้ยให้ความสำคัญกับการเคลื่อนไหวของแสงมาก และในตัวความเป็นภาพยนตร์เองมันก็คือการเก็บการเคลื่อนไหวของแสงแล้วปล่อยออกมาในห้องมืดๆ อย่างโรงภาพยนตร์ ซึ่ง light painting ก็คือการเก็บแช่แข็งการเคลื่อนไหวของแสงไว้ในภาพถ่าย mood board นี้คือที่ได้ถ่ายจริง
อีก direction คือ ectoplasm (ความเชื่อจากปลายศตวรรษที่ 19 เกี่ยวกับของไหลสีขาวที่ไหลออกจากร่างกายคนทรงจากปรากฏการณ์เหนือธรรมชาติ) คือให้พี่เจ้ยเป็นคล้ายๆ snow man จากปุยนุ่น เพราะภาพยนตร์ของพี่เจ้ยมักพูดถึงการเชื่อมต่อกันระหว่างคนกับผี พูดถึงอีกโลกหนึ่งและพิธีกรรม แต่ Coralie บอกว่า ectoplasm มันแอบสแตรคไปและน่าจะใช้เวลานาน มีเวลาให้แค่ชั่วโมงครึ่ง เลยขอเลือกวิธี light painting

Stanislawa P. during séance of 25 January 1913. Photo Albert von Schrenk-Notzing
กระบวนการทำงานเป็นอย่างไร
เรามองว่าการถ่ายภาพเป็น performance คืออย่าง light painting เอง การถ่ายภาพหนึ่งใช้เวลา 3-5 นาที เรากดชัตเตอร์ แบบต้องอยู่นิ่งมากๆ ซึ่งพี่เจ้ยอยู่นิ่งๆ เก่งมาก (ลากเสียง) แบบถึงโดนยุงกัดก็น่าจะไม่ขยับอะไร (หัวเราะ) แล้วเราก็เอาไฟฉายไปจ่อและลูบตัวเขาเหมือนพู่กัน light painting เป็นกระบวนการที่ช้าและมุมมองเราเป็นอิสระจากกล้องที่เป็นเฟรมแคบสี่เหลี่ยม มันเลยเหมือนช่างภาพไม่ได้ทำตัวเป็นกล้อง แต่ทำตัวเป็นแสงที่ค่อยๆ สำรวจคนในภาพอย่างค่อยเป็นค่อยไป
- Harit Srikhao for The New Yorker, The Metaphysical World of Apichatpong Weerasethakul’s Movies
- Harit Srikhao for The New Yorker, The Metaphysical World of Apichatpong Weerasethakul’s Movies
งานนี้ใช้เวลานานแค่ไหน
ขั้นตอนคิด ทำ mood board และคุยกับบรรณาธิการภาพจนได้ข้อสรุปใช้เวลาประมาณ 1 วัน ส่วนตอนไปถ่าย เราค่อนข้างปฏิบัติกับงานนี้เหมือนเป็นการเดินทาง เราเลือกที่จะขับรถไปเชียงใหม่แทนที่จะนั่งเครื่องบิน ขับไปกับจอม (จอมทัพ ตรีรัตน์ณรงค์ – พาร์ทเนอร์ของศิลปิน) 8 ชั่วโมง ไปบ้านพี่เจ้ย แล้วบ้านพี่เจ้ยเหมือนซ่อนอยู่ในหุบเขา ความจริงมันอาจไม่โรแมนติกขนาดนั้น แต่ความรู้สึกมันขนาดนั้น (หัวเราะ) ไปถึงก็ถ่ายชั่วโมงครึ่ง แล้วขับกลับอีก 8 ชั่วโมง
ได้เรียนรู้อะไรจากงานนี้
ได้เข้าใจหลักการและวินัยในการทำงานของพี่เจ้ยมากขึ้น จริงๆ ศิลปินก็ควรมีระเบียบวินัยแบบนั้นเนอะ มันเป็นระเบียบวินัยที่มีความสวยงามในแบบของมัน มันน่าสนใจ มันคือชีวิตที่โคตรผสานไปกับงานเลย ยกตัวอย่างเช่น เปลญวณจะขึงเฉพาะวันอ่านหนังสือ ซึ่งเป็นวันจันทร์หรือวันอาทิตย์นี่แหละ เราจำไม่ได้ (หัวเราะ)
ได้เห็นความแฟร์ของ The New Yorker เราทำงานกับเขา เราได้ทุกอย่างที่สมควรได้ในฐานะศิลปิน สำคัญที่สุดคือเขาเคารพในงานของเราจริงๆ เขาให้เราได้คิดและทำงานภาพถ่ายออกมาในแบบของเราเอง นอกจากนั้น ยังให้ค่าตัวที่เหมาะสม ค่าใช้จ่ายทุกอย่างจากการถ่ายทาง The New Yorker ให้เบิกทั้งหมด สำหรับเรา การเปิดความเป็นไปได้ทางภาพถ่ายและค่าจ้างที่เหมาะสมแบบนี้มันควรเป็นหมุดหมายของการทำงานภาพถ่ายในประเทศไทย
สุดท้ายคือได้เห็นว่าบรรณาธิการภาพของสื่อต่างประเทศเขาขยันกันมากจริงๆ เราไม่รู้ว่า Coralie Kraft หาเราเจอได้อย่างไรแต่เดาว่าอาจเจองานเราจากเวที Foam Talent ซึ่งแปลว่าเขาขยันหาและพร้อมให้โอกาสช่างภาพใหม่ๆ ตลอดเวลา
รู้สึกอย่างไรกับงานนี้
มันเป็นงานที่ดีนะ โล่งใจเพราะทุกคนชอบ พี่เจ้ยชอบ บอกว่า “delicious มาก” Coralie Kraft บรรณาธิการภาพก็แฮปปี้ จอม พาร์ทเนอร์เราก็แฮปปี้ เราก็แฮปปี้ ต้องขอบคุณ The New Yorker และ Coralie Kraft ที่ให้โอกาส ขอบคุณจอมที่ช่วยทำ ขอบคุณพี่ปูเป้ (จุฑารัตน์ ภิญโญดุลยเจต) ที่ช่วยประสานงาน เราจะได้มีเงินจ่ายค่าบ้านแล้ว เย้!
ชมผลงานอื่นๆ ของเพิร์ธ – หฤษฎ์ ศรีขาว ได้ทาง
instagram: @haritsrikhao